Rys historyczny miasta
Dzieje regionu
Kalendarium
Czasy współczesne
Warto zobaczyć
Zabudowa mieszkalna
Literatura związana z miastem
Literatura związana z regionem

  • Andrzejewski T., Gącarzewicz M., Dzieje Nowej Soli - materiały pomocnicze do nauczania historii regionalnej, Nowa Sól 1999.
  • Andrzejewski T., Motyl K., Pozycja Środkowej Odry 1928-1945. Odcinek Nowa Sól, Nowa Sól 2001.
  • Andrzejewski T., Pańczak L., Dzieje ziem powiatu nowosolskiego. Wybór źródeł i materiałów. Nowa Sól 2001. CD.
  • Andrzejewski T., Szukiełowicz Z., Kożuchów - średniowieczne fortyfikacje, Nowa Sól 2001.
  • Andrzejewski T., Motyl K., Siedziby rycerskie w księstwie głogowskim. Zamki i dwory Rechenbergów i Schönaichów, Nowa Sól 2002.
  • Andrzejewski T., Wrzaszcz M., Miejscowości powiatu nowosolskiego. Zarys dziejów. Nowa Sól 2002. CD.
  • Biegalski B., Organizacje podziemne na Środkowym Nadodrzu w latach 1945 - 1956, Zielona Góra 1999.
  • Benyskiewicz J., Szczegóła H., Zielona Góra. Zarys dziejów, Poznań 1991.
  • Blaschke J., Geschichte der Stadt Glogau und des Glogauer Landes, Glogau 1913.
  • Bok A., Andreas Gryphius. Zarys życia i twórczości, Głogów 1997.
  • Burda B., Rozwój szkolnictwa protestanckiego na pograniczu śląsko - brandenbursko - łużyckim w czasach nowożytnych (1526 - 1740), Rocznik Lubuski, t. 25, 1999,
  • Bytom Odrzański. Z dziejów i współczesności, Zeszyty Lubuskie LTK, nr 17, Zielona Góra 1980.
  • Bytom Odrzański. Zarys dziejów, pod red. W. Strzyżewskiego, Zielona Góra 2000.
  • Cetwiński M., Rycerstwo śląskie do końca XIII w. Biogramy i rodowody, Wrocław 1982.
  • Chudkowski J., Dzieje Głogowa , Głogów 1991.
  • Czas architekturą zapisany. Zabytki województwa zielonogórskiego, red. I. Peryt - Gierasimczuk, Zielona Góra 1998.
  • Claus E., Stadt und Landkreis Grűnberg in Schlesien, St. Gallen 1971.
  • Das war Glogau, Hannover 1991.
  • Dolański D., Najspokojniejszy kościół. Reformacja XVI wieku w księstwie głogowskim, Zielona Góra 1998.
  • Duncker A., Landlichen Wohnsitze, Schlosser und Residenzen.der Preussischen Monarchie, t. I-XVI, Berlin 1857 - 1883.
  • Dzwonkowski T., Powiat zielonogórski w latach 1945-48. Zarys dziejów politycznych, Warszawa 1997.
  • Foerster A., Geschichtliches von der Dörfen des Grünberger Kreis, Grünberg 1905.
  • Förster G., Analecta Freystadiensia oder Freystadtische Chronica, Lissa 1751
  • Fudalej A., Herby miast województwa zielonogórskiego, Nowa Sól 1974.
  • Grundmann G., Burgen, Schlösser und Gutshäuser in Schlesien, Bd. I, Die mittelalterlichen Burgruinen, Burgen und Wohntűrme, Frankfurt a. Main 1982; Bd. II, Schlösser und Feste Häuser der Renaissance, Wűrzburg 1987.
  • Heller O., Die Freistädten Kreis, Freistadt 1844.
  • Hoffman H., Die Jesuiten in Deutsch - Wartenberg, Schweidnitz 1931.
  • Józwa S., Wycieczki rowerowe po Nowej Soli i okolicach, Nowa Sól 2000.
  • Jurek T., Obce rycerstwo na Śląsku do połowy XIV wieku, Poznań 1996.
  • Jurek T., Dziedzic Królestwa Polskiego książę głogowski Henryk (1274 - 1309), Poznań 1993.
  • Klopsch Ch. D., Geschichte des Geschlechts von Schönaich, h 1-4, Glogau 1847 - 58.
  • Knie G. J., Alphabetisch - statistisch - topographische Uebersicht der Dörfer, Flecken, Städte und andern Orte der König. Preus. Provinz Schlesien, Breslau 1845 r.
  • Kolbe E., Geschichte der Stadt Neustädel, Neusalz 1924.
  • Konopnicka - Szatarska M., Kontrreformacja w księstwie głogowskim (XVI - XVIII w.), Zielona Góra 2002.
  • Kowalski S., Muszyński J., Kożuchów. Zarys dziejów, Kożuchów 1995.
  • Kowalski S., Zabytki województwa zielonogórskiego, Zielona Góra 1987.
  • Kowalski S., Miasta Środkowego Nadodrza dawniej. Historia zapisana w zabytkach, Zielona Góra 1994.
  • Ludzie Środkowego Nadodrza. Wybrane szkice biograficzne, pod red. K. Bartkiewicza, Zielona Góra 1998.
  • Lutsch H., Verzeichniss der Kunstdenkmäler der Provinz Schlesien, B. III, Die Kunstdenkmäler der Reg. Bezirk Liegnitz, Breslau 1891.
  • Marchelek K., Z badań nad renesansową budową zamku w Siedlisku i jej tło historyczne, Zielonogórskie Zeszyty Muzealne, t. II. Zielona Góra 1971.
  • Mnichowski P., Hitlerowskie obozy pracy dla Żydów na Środkowym Nadodrzu w l. 1940 - 1945, Warszawa 1983.
  • Motyl K., Badania założeń obronnych pałacu w Siedlisku, w: Fortyfikacje na Ziemi Lubuskiej, nr 3, Zielona Góra 1997.
  • Moździoch S., Organizacja gospodarcza państwa wczesnopiastowskiego na Śląsku. Studium archeologiczne, Wrocław 1990.
  • Müller K. A., Vaterländische Bilder in ein Geschichte und Beschreibung der alten Burgfesten und Ritterschlösser Schlesien, Bd.I, Glogau 1844.
  • Nowakowski A., Wschowa i ziemia wschowska w dawnej Polsce, Białystok 1994.
  • Nitschke B., Wysiedlenie ludności niemieckiej z Polski w latach 1945 - 1949, Zielona Góra 1999.
  • Niemieckie inskrypcje w Polsce. Dolny Śląsk, t. I, Kożuchów, Kożuchów - Kraków 1999.
  • Nowa Sól. Dzieje miasta, pod red. J. Benyskiewicza, Zielona Góra 1993.
  • Nowa Sól. Z dziejów i współczesności, Zeszyty Lubuskie, nr 16, Zielona Góra 1978.
  • Nowa Sól - miasto w przeszłości i współcześnie, pod red. T. Andrzejewskiego, Nowa Sól 2001, CD.
  • Pietrzyk B., Kronika gminy Siedlisko, Zielona Góra 1995.
  • Schiller A., Heimatbuch des Kreises Freystadt Ndr.Schlesien, Beuthen a. Oder 1925.
  • Sickel F. Ch., Geschichte der Hernschaft Deutch Wartenberg, Deutsch Wartenberg 1820.
  • Sinapius J., Schlesischer Curiositäten, Leipzig - Breslau 1728.
  • Studia nad początkami i rozplanowaniem miast nad środkową Odrą i dolną Wartą, pod red. Z. Kaczmarczyka, t. II, Zielona Góra 1970.
  • Strzyżewski W., Herby miejscowości województwa zielonogórskiego, Zielona Góra 1989.
  • Strzyżewski W., Zawislak J., Nowe Miasteczko. Zarys dziejów, Zielona Góra 1996.
  • Sczaniecki M., Korcz W., Dzieje Ziemi Lubuskiej w wypisach, Warszawa 1958.
  • Szczegóła H., Koniec panowania piastowskiego nad środkową Odrą, Poznań 1968.
  • Śmiałowski R., Dąmbska E., Budownictwo drewniane i młyny wietrzne na Ziemi Lubuskiej, Poznań - Zielona Góra 1968.
  • Techmańska B., Niespokojny książę Jan II Żagański, Kraków 2001.
  • Walter C., Geschichte der Stadt Freystadt, Freystadt 1935.
  • Wojna trzydziestoletnia (1618 - 1648) na ziemiach nadodrzańskich, pod. red. K. Bartkiewicza, Zielona Góra 1993.
  • Ziemia nowosolska, pod red. L. Chajnowskiego, Nowa Sól 1966.
  • Ziemie Zachodnie i Północne w okresie stalinowskim, pod red. Cz. Osękowskiego, Zielona Góra 1999.
  • Zimmerman F. A., Beyträge zur Beschreibung von Schlesien, t. 10, Breig 1791.
  • 700 - lecie powstania Księstwa Głogowskiego, Biblioteka Encyklopedii Ziemi Głogowskiej, t. 55, Głogów 2002.

Wydawnictwa źródłowe

  • Anonim Gall, Kronika Polska, przekł. R. Grodecki, Wrocław 1975.
  • Annales Glogovienses zum Jahre 1493 nebst urkundlichen Beilagen, wyd. H. Markgraf, [w:] Scriptores rerum Silesiarum, Bd. X, Breslau 1877
  • Die Inventare der nichtstaatlichen Archive Schlesiens II. Kreis Grünberg und Freystadt, oprac. K. Wuttke, Codex diplomaticus Silesiae, t. XXIV, Breslau 1908.
  • Die Inventare der nichtstaatlichen Archive Schlesiens II. Kreis und Stadt Glogau, oprac.K. Wuttke, Codex diplomaticus Silesiae, t. XXVIII, Breslau 1915.
  • Die Inventare der nichtstaatlichen Archive Schlesiens II. Kreis Sprottau, oprac. E. Graber, Codex diplomaticus Silesiae, t. XXXI, Breslau 1925.
  • Długosz Jan, Kroniki, czyli roczniki sławnego Królestwa Polskiego, przekł. J. Mrukówna, Warszawa 1975.
  • Ehrhardt S. J., Presbyterologie des evangelischen Schlesiens, t.1 -3, Liegnitz 1783.
  • Lehns - und Besitzurkunden Schlesiens und seiner einzelnen Fürstenthümer in Mittelalter, Bd.I, opr. C. Grünhagen, H. Markgraf, Breslau 1881.
  • Liber fundationis episcopatus Vratislaviensis, wyd. H. Markgraf, J.W. Schulte, Codex diplomaticus Silesiae, t. XIV, Breslau 1889.
  • Lucae F., Schlesiens Curiose Denckwuerdigkeiten oder vollkommene Chronica, Th.I, Frankfurt a/M 1689
  • Katalog dokumentów przechowywanych w archiwach państwowych Dolnego Śląska, red. R. Stelmach i R. Żerelik, t. 1-3, Wrocław 1991.
  • Kodeks dyplomatyczny Śląska, wyd. K. Maleczyński, A. Skowrońska, t. I-III, Wrocław 1964.
  • Kronika wielkopolska, przekł. K. Abgarowicz, Warszawa 1965.
  • Regesten zur schlesischen Geschichte, Codex diplomaticus Silesiae, t. VII, wyd. C. Grünhagen, t. 1-3, Breslau 1875.
  • Regestry śląskie 1343 - 1348, t. I, red. W. Korta, Wrocław 1975.
  • Schlesisches Güter Adressbuch, Breslau 1937.
  • Schlesisches Urkundenbuch, Bd. I, opr. H. Appelt, Wien - Köln - Graz 1963 - 1971 nr 32, Bd. II - VI, opr. W. Irgang, Köln - Wien 1977 - 1998
  • Schlesische Instanzien Notitzen, Breslau 1868.
  • Topographisch- Statistisches Handbuch des Kreises Grünberg, Grünberg 1890.
  • Źródła i materiały do dziejów Środkowego Nadodrza, pod red. K. Bartkiewicza, Zielona Góra 1996.

Prehistoria i wczesne średniowiecze

  • Dąbrowski E., Badania Muzeum Okręgowego w Zielonej Górze nad wczesnym osadnictwem wczesnośredniowiecznym na Ziemi Lubuskiej, "Archeologia Polski", t.13, 1966.
  • Hellmich M., Die Besiedlung Schlesiens in vor - und frűhgeschichtlicher Zeit , Breslau 1923.
  • Hellmich M., Schlesische Wehranlagen, "Altschlesien", t. 3. , 1930.
  • Hilczerówna Z., Urbańska-Łosińska A., Rozwój terenów osadniczych osadniczych schyłku starożytności i we wczesnym średniowieczu w południowej części województwa zielonogórskiego, [w:] Studia nad początkami i rozplanowaniem miast nad środkową Odrą i dolną Wartą, pod red. Z. Kaczmarczyka, t.II, Zielona Góra 1970.
  • Kiersnowski R., Problematyka badawcza Wałów Śląskich, "Przegląd zachodni", nr 6, 1954.
  • Kołodziejski A., Pradziejowe tło rozwoju Bytomia Odrzańskiego, [w:] Bytom Odrzański. Z dziejów i współczesności, pod red. W. Korcza, "Zeszyty Lubuskie" LTK, nr 17, Zielona Góra 1980.
  • Kołodziejski A., Sprawozdanie z działalności z zakresu ochrony zabytków archeologicznych w województwie zielonogórskim w latach 1960 - 1966, [w:] Zielonogórskie Zeszyty Muzealne, t. I, Zielona Góra 1969.
  • Kostrzewski J., Pradzieje Śląska, [w:] Historia Śląska od najdawniejszych czasów do roku 1400, t.1, Kraków 1933.
  • Kowalenko W., Grody i osadnictwo grodowe Wielkopolski wczesnohistorycznej, Poznań 1938.
  • Moździoch S., Kasztelania bytomska - losy wczesnośredniowiecznego ośrodka władzy, [w:] Lokalne ośrodki władzy państwowej w XI - XII wieku w Europie Środkowo - Wschodniej, pod red. S. Moździocha, Wrocław 1993.
  • Moździoch S., Organizacja gospodarcza państwa wczesnopiastowskiego na Śląsku. Studium archeologiczne, Wrocław 1990,
  • Söhnel S. H., Die kastellanei Bytom, "Schlesische Geschichtsblätter", 1921.
  • Uhtenwoldt H., Die Burgverfassung in Vorgeschichte und Geschichte Schlesiens, Breslau 1938.

Zamki i budownictwo obronne

  • Andrzejewski T., Charakterystyka Pozycji Środkowej Odry w rejonie Nowej Soli, Fortyfikacje na Ziemi Lubuskiej, Zeszyt sesyjny nr 4, Zielona Góra 1998.
  • Andrzejewski T., Motyl K., Pozycja Środkowej Odry 1928 - 1945. Odcinek Nowa Sól, Nowa Sól 2001.
  • Andrzejewski T., Szukiełowicz Z., Kożuchów - średniowieczne fortyfikacje, Nowa Sól 2001.
  • Andrzejewski T., Motyl K., Siedziby rycerskie w księstwie głogowskim. Zamki i dwory Rechenbergów i Schönaichów, Nowa Sól 2002.
  • Boguszewicz A., Przemiany w XIII-wiecznym śląskim budownictwie obronnym, [w:] Kultura średniowiecznego Śląska i Czech "Rewolucja" XIII w., pod red. K. Wachowskiego, Wrocław 1998
  • Dymytryszyn J., Zamek w Głogowie, [w:] Zamek w Głogowie. 30 lat głogowskiego Muzeum, Głogów 1997
  • Grundmann G., Burgen, Schlösser und Gutshäuser in Schlesien, Bd. I, Die mittelalterlichen Burgruinen, Burgen und Wohntűrme, Frankfurt a. Main 1982; Bd. II, Schlösser und Feste Häuser der Renaissance, Wűrzburg 1987.
  • Guerqiun B., Zamki śląskie, Warszawa 1957
  • Guerqiun B., Zamki w Polsce, Warszawa 1984
  • Jacaszek B., Średniowieczne murowane wieże mieszkalne na Śląsku, Acta Universitatis Nicolai Copernici, Zabytkoznawstwo i Konserwatorstwo, t. XXVII, z. 298, Toruń 1996
  • Jakimowicz T., Dwór murowany w Polsce w XVI w. Wieża - kamienica - kasztel, Warszawa - Poznań 1979
  • Kołodziejski A., Wały Chrobrego. Z badań nad przeszłością Ziemi Lubuskiej, Zielona Góra 1967
  • Kowalczuk E., Systemy obronne wałów podłużnych we wczesnym średniowieczu na ziemiach polskich, Wrocław 1987.
  • Kajzer L., Kołodziejski S., Salem J., Leksykon zamków w Polsce, Warszawa 2001
  • Marchelek K., Z badań nad renesansową budową zamku w Siedlisku i jej tło historyczne, Zielonogórskie Zeszyty Muzealne, t.II. Zielona Góra 1971.
  • Motyl K., Badania założeń obronnych pałacu w Siedlisku, [w:] Fortyfikacje na Ziemi Lubuskiej, nr 3, Zielona Góra 1997.
  • Müller K. A., Vaterländische Bilder in ein Geschichte und Beschreibung der alten Burgfesten un Ritterschlösser Schlesien, Bd. I, Glogau 1844.
  • Olejnik K., Grody i zamki w Wielkopolsce, Poznań 1993.
  • Pawłowski A., Jak budowano obronne siedziby rycerskie, Z otchłani wieków, t. 46, 1980.
  • Przyłęcki M., Budowle i zespoły obronne na Śląsku. Geneza, modernizacja i ewolucja do XVII w., Warszawa 1998.
  • Późnogotyckie rezydencje na Śląsku, [w:] Sztuka i ideologia XV w, pod red. P. Skubiszewskiego, Warszawa 1978.
  • Rozpędowski J., Początki zamków w świetle badań warowni legnickiej, Kwartalnik Architektury i Urbanistyki, t.10, z. 3-4, 1965.
  • Rozpędowski J., Bastejowe fortyfikacje na Śląsku, [w:] Prace Naukowe Instytutu Historii Architektury, Sztuki i Techniki Politechniki Wrocławskiej, nr 9, 1975.
  • Rozpędowski J., Warowne kościoły na Śląsku, Roczniki Sztuki Śląskiej, t. VI, Wrocław 1968.
  • Toczewski A., Fortyfikacje na ziemiach nadodrzańskich i ich rola w okresie wojny 30-letniej, [w:] Wojna trzydziestoletnia (1618 - 1648) na ziemiach nadodrzańskich, pod red. K. Bartkiewicza, Zielona Góra 1993, s. 47.
  • E. Różycka - Rozpędowska, Późnorenesansowe dwory śląskie, [w:] Sztuka około roku 1600, Warszawa 1974.

© Tomasz Andrzejewski, Muzeum Miejskie w Nowej Soli.